Abstrakt

Nocyceptyna/orfanina FQ (N/OFQ) jest peptydem odkrytym w połowie lat 90. XX w., którego sekwencja aminokwasów wykazuje duże podobieństwo do sekwencji endogennych peptydów opioidowych, szczególnie do dynorfiny A. Jednakże ze względu na brak N-końcowej tyrozyny w pierwszej pozycji, N/OFQ nie wiąże się z opioidowymi receptorami K, d i k, natomiast jest ligandem receptora nocyceptynowego (NOP). Z kolei endogenne peptydy opioidowe nie wiążą się z receptorem NOP. Pomimo strukturalnego podobieństwa działanie farmakologiczne N/OFQ różni się od działania opioidów i w wielu przypadkach jest przeciwne. N/OFQ podana do komory bocznej mózgu zwierząt wywołuje nadwrażliwość na ból i znosi analgezję wywołaną opioidami, natomiast podana do rdzenia kręgowego wykazuje działanie analgetyczne. Sama nie wykazuje właściwości nagradzających, ale blokuje działanie nagradzające morfiny, etanolu oraz psychostymulantów, takich jak kokaina czy amfetamina. Jak wszystkie peptydy, N/OFQ podlega metabolizmowi enzymatycznemu do krótszych fragmentów, takich jak N/OFQ(1-13), N/OFQ(1-11), N/OFQ(1-7) czy N/OFQ(1-6). Fragmenty te wykazują aktywność biologiczną. Działanie N/OFQ prawdopodobnie jest związane z regulacją uwalniania neuroprzekaźników i hormonów, gdyż receptory NOP są głównie umiejscowione na zakończeniach presynaptycznych neuronów w wielu strukturach układu nerwowego. Celem pracy było przedstawienie roli N/OFQ w fizjologii odczuwania bólu oraz wpływie tego peptydu na nagradzające i uzależniające działanie niektórych leków.

Pełna treść artykułu