Abstrakt

Ośrodkowy układ nerwowy w odpowiedzi na indukcję cytokinami aktywuje, charakterystyczne dla stanów chorobowych, zmiany zachowań. Ten charakterystyczny zespoł zachowań określa się jako „sickness behavior”. Wiele dowodów eksperymentalnych pochodzących z badań porównawczych wskazuje, że zmiany zachowań towarzyszące chorobie, np. infekcji czy zapaleniu, nie są prostym następstwem fizycznego wyczerpania organizmu procesem chorobowym, a raczej antycypatywna zmiana zachowania. Badania ewolucyjne wskazują ponadto na głębokie korzenie filogenetyczne „sickness behawior”, co wyraźnie sugeruje charakter adaptacyjny tych zmian. „Sickness behavior” z jednej strony wzmacnia skuteczność działania mechanizmów odporności nieswoistej i swoistej, z drugiej zaś mobilizuje organizm do walki z czynnikiem infekcyjnym, „wyciszając” te kategoria zachowań, które nie są bezpośrednio związane z przywracaniem homeostazy. Zespół zachowań towarzyszących chorobie jest doskonałym dowodem na istnienie neuroimmunomodulacji, czyli anatomiczno-funkcjonalnych powiazań między układem nerwowym, układem endokrynnym (często razem łaczonych w układ neuroendokrynny) i układem immunologicznym, gdzie pobudzenie układu odpornościowego patogenem prowadzi do zmian w zachowaniu [38, 69]. Kolejnym dowodem na istnienie neuroimmunomodulacji jest gorączka stresowa [70, 73]. Założeniem pracy jest krytyczna analiza osiągnięć w badaniach nad anatomicznymi i funkcjonalnymi podstawami istnienia psychoneuroimmunologii oraz w badaniach mechanizmów odpowiedzialnych za powstanie „sickness behavior”. Ponadto intencja autora jest wyraźne zasugerowanie adaptacyjnego charakteru zmian zachowania towarzyszących chorobie. Autor niniejszego artykułu jest głęboko przekonany, że wiedza o wzajemnych modulacyjnych oddziaływaniach między układem neuroendokrynnym i immunologicznym, oraz o mechanizmachpowstania i elementach skladowych „sickness behavior” powinna być dostępna dla każdego lekarza i psychologa.

Pełna treść artykułu