Abstrakt

Anoreksja psychiczna (AN), zwana również jadłowstrętem psychicznym, to zaburzenie odżywiania, charakteryzujące się poważnym niedożywieniem, intensywnym strachem przed zwiększeniem masy ciała oraz zaburzonym obrazem własnego ciała. Choroba jest zależna od czynników biologicznych, psychologicznych i społeczno-kulturowych. Spośród różnych czynników biologicznych związanych z tym zaburzeniem, dużą uwagę przywiązuje się ostatnio do znaczenia mikrobioty jelit. Wyniki obserwacji dotyczących dysbiozy mikrobioty jelitowej u osób z anoreksją otworzyły nowe i obiecujące kierunki badań. Najnowsze obserwacje dotyczą zwłaszcza powiązania mikroorganizmów jelitowych z występowaniem funkcjonalnych zaburzeń żołądkowo-jelitowych związanych z anoreksją, z zaburzeniami lękowymi i depresyjnymi, a także z regulacją zachowań żywieniowych. Skład mikrobioty jelitowej różni się między pacjentami ze stwierdzoną anoreksją i osobami o prawidłowej masie ciała. Wynika to ze stosowania nieprawidłowej diety przez chorych, ale rośnie też zainteresowanie rolą mikrobioty jelit w patogenezie jadłowstrętu psychicznego, jej zmianami przez praktyki ponownego odżywiania, a zwłaszcza modulację składu mikrobiologicznego jelit za pomocą interwencji żywieniowych lub stosowania pre- i probiotyków jako środków wspomagających standardową terapię zaburzeń odżywiania. Następstwa zmiany sposobu żywienia w ramach leczenia AN są nieznane, co zwiększa potrzebę dalszych badań oraz pogłębiania wiedzy o osi mikrobiom- jelito-mózg. Jednak lepsza znajomość relacji mikrobiom jelit–mózg może być pomocna w usprawnieniu leczenia tego zaburzenia. W artykule przedstawiono aktualną wiedzę na temat przypuszczalnej roli mikrobioty jelit w patogenezie, przebiegu i leczeniu jadłowstrętu psychicznego.

Przypisy

• 1. Alcock J., Maley C.C., Aktipis C.A.: Is eating behavior manipulatedby the gastrointestinal microbiota? Evolutionary pressures and potentialmechanisms. Bioessays, 2014; 36: 940-949
  Google Scholar
• 2. Armougom F., Henry M., Vialettes B., Raccah D., Raoult D.: Monitoringbacterial community of human gut microbiota reveals an increasein Lactobacillus in obese patients and Methanogens in anorexicpatients. PLoS One, 2009; 4: e7125
  Google Scholar
• 3. Back-Brito G.N., Da Mota A.J., de Souza Bernardes L. Â., TakamuneS.S., Prado E.deF., Cordás T.A., Balducci I., da Nobrega F.G., Koga-ItoC.Y.: Effects of eating disorders on oral fungal diversity. Oral Surg. OralMed. Oral Pathol. Oral Radiol., 2012; 113: 512-517
  Google Scholar
• 4. Bern E.M., Woods E.R., Rodriguez L.: Gastrointestinal manifestationsof eating disorders. J. Pediatr. Gastroenterol. Nutr., 2016; 63: e77-e85
  Google Scholar
• 5. Borgo F., Riva A., Benetti A., Casiraghi M.C., Bertelli S., GarbossaS., Anselmetti S., Scarone S., Pontiroli A.E., Morace G., Borghi E.: Microbiotain anorexia nervosa: The triangle between bacterial species,metabolites and psychological tests. PLoS One, 2017; 12: e0179739
  Google Scholar
• 6. Bravo J.A., Forsythe P., Chew M.V., Escaravage E., Savignac H.M.,Dinan T.G., Bienenstock J., Cryan J.F.: Ingestion of Lactobacillus strainregulates emotional behavior and central GABA receptor expressionin a mouse via the vagus nerve. Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 2011; 108:16050-16055
  Google Scholar
• 7. Breton J., Déchelotte P., Ribet D.: Intestinal microbiota and anorexianervosa. Clin. Nutr. Exp., 2019; 28: 11-21
  Google Scholar
• 8. Breton J., Legrand R., Akkermann K., Järv A., Harro J., Déchelotte P.,Fetissov S.O.: Elevated plasma concentrations of bacterial ClpB proteinin patients with eating disorders. Int. J. Eat. Disord., 2016; 49: 805-808
  Google Scholar
• 9. D’Agostino G., Diano S.: Alpha-melanocyte stimulating hormone:Production and degradation. J. Mol. Med., 2010; 88: 1195-1201
  Google Scholar
• 10. Dalton B., Bartholdy S., Robinson L., Solmi M., Ibrahim M.A.A.,Breen G., Schmidt U., Himmerich H.: A meta-analysis of cytokine concentrationsin eating disorders. J. Psychiatr. Res., 2018; 103: 252-264
  Google Scholar
• 11. Fetissov S.O.: Role of the gut microbiota in host appetite control:Bacterial growth to animal feeding behaviour. Nat. Rev. Endocrinol.,2017; 13: 11-25
  Google Scholar
• 12. Gauthier C., Hassler C., Mattar L., Launay J.M., Callebert J., SteigerH., Melchior J.C., Falissard B., Berthoz S., Mourier-Soleillant V., LangF., Delorme M., Pommereau X., Gerardin P., Bioulac S., Bouvard M.,Godart N.: Symptoms of depression and anxiety in anorexia nervosa:Links with plasma tryptophan and serotonin metabolism. Psychoneuroendocrinology,2014; 39: 170-178
  Google Scholar
• 13. Ghoshal U., Shukla R., Srivastava D., Ghoshal U.C.: Irritable bowelsyndrome, particularly the constipation-predominant form, involvesan increase in Methanobrevibacter smithii, which is associated withhigher methane production. Gut Liver, 2016; 10: 932-938
  Google Scholar
• 14. Glenny E.M., Bulik-Sullivan E.C., Tang Q., Bulik C.M., Carroll I.M.:Eating disorders and the intestinal microbiota: Mechanisms of energyhomeostasis and behavioral influence. Curr. Psychiatry Rep., 2017; 19: 51
  Google Scholar
• 15. Gouba N., Raoult D., Drancourt M.: Gut microeukaryotes duringanorexia nervosa: A case report. BMC Res. Notes, 2014; 7: 33
  Google Scholar
• 16. Guinane C.M., Cotter P.D.: Role of the gut microbiota in health andchronic gastrointestinal disease: Understanding a hidden metabolicorgan. Therap. Adv. Gastroenterol., 2013; 6: 295-308
  Google Scholar
• 17. Gulas E., Wysiadecki G., Strzelecki D., Gawlik-Kotelnicka O., PolgujM.: Can microbiology affect psychiatry? A link between gut microbiotaand psychiatric disorders. Psychiatr. Pol., 2018; 52: 1023-1039
  Google Scholar
• 18. Hanachi M., Manichanh C., Schoenenberger A., Pascal V., LevenezF., Cournède N., Doré J., Melchior J.C.: Altered host-gut microbessymbiosis in severely malnourished anorexia nervosa (AN) patientsundergoing enteral nutrition: An explicative factor of functional intestinaldisorders? Clin. Nutr., 2019; 38: 2304-2310
  Google Scholar
• 19. Heruc G.A., Little T.J., Kohn M., Madden S., Clarke S., HorowitzM., Feinle-Bisset C.: Appetite perceptions, gastrointestinal symptoms,ghrelin, peptide YY and state anxiety are disturbed in adolescent femaleswith anorexia nervosa and only partially restored with shorttermrefeeding. Nutrients, 2018; 11: 59
  Google Scholar
• 20. Hetterich L., Mack I., Giel K.E., Zipfel S., Stengel A.: An update ongastrointestinal disturbances in eating disorders. Mol. Cell. Endocrinol.,2019; 497: 110318
  Google Scholar
• 21. Jagielska G., Kacperska I.: Przebieg choroby, współchorobowośći czynniki rokownicze w jadłowstręcie psychicznym. Psychiatr. Pol.,2017; 51: 205-218
  Google Scholar
• 22. Johnson K.V.: Gut microbiome composition and diversity are relatedto human personality traits. Human Microb. J., 2020; 15: 1000693
  Google Scholar
• 23. Johnson K.V., Foster K.R.: Why does the microbiome affect behaviour?Nat. Rev. Microbiol., 2018; 16: 647-655
  Google Scholar
• 24. Kim G., Deepinder F., Morales W., Hwang L., Weitsman S., Chang,C., Gunsalus R., Pimentel M.: Methanobrevibacter smithii is the predominantmethanogen in patients with constipation-predominant IBSand methane on breath. Dig. Dis. Sci., 2012; 57: 3213-3218
  Google Scholar
• 25. Kleiman S.C., Watson H.J., Bulik-Sullivan E.C., Huh E.Y., TarantinoL.M., Bulik C.M., Carroll I.M.: The intestinal microbiota in acuteanorexia nervosa and during renourishment: Relationship to depression,anxiety, and eating disorder psychopathology. Psychosom. Med.,2015; 77: 969-981
  Google Scholar
• 26. Libertucci J., Young V.B.: The role of the microbiota in infectiousdiseases. Nat. Microbiol., 2019; 4: 35-45
  Google Scholar
• 27. Lippert K., Kedenko L., Antonielli L., Kedenko I., Gemeier C., LeitnerM., Kautzky-Willer A., Paulweber B., Hackl E.: Gut microbiota dysbiosis associated with glucose metabolism disorders and the metabolicsyndrome in older adults. Benef. Microbes, 2017; 8: 545-556
  Google Scholar
• 28. Ma N., Tian Y., Wu Y., Ma X.: Contributions of the interaction betweendietary protein and gut microbiota to intestinal health. Curr.Protein Pept. Sci., 2017; 18: 795-808
  Google Scholar
• 29. Mack I., Cuntz U., Grämer C., Niedermaier S., Pohl C., Schwiertz A.,Zimmermann K., Zipfel S., Enck P., Penders J.: Weight gain in anorexianervosa does not ameliorate the faecal microbiota, branched chain fattyacid profiles, and gastrointestinal complaints. Sci. Rep., 2016; 6: 26752
  Google Scholar
• 30. Mack I., Penders J., Cook J., Dugmore J., Mazurak N., Enck P.: Is theimpact of starvation on the gut microbiota specific or unspecific toanorexia nervosa? A narrative review based on a systematic literaturesearch. Curr. Neuropharmacol., 2018; 16: 1131-1149
  Google Scholar
• 31. Mehler P.S., Brown C.: Anorexia nervosa – medical complications.J. Eat. Disord., 2015; 3: 11
  Google Scholar
• 32. Million M., Angelakis E., Maraninchi M., Henry M., Giorgi R., ValeroR., Vialettes B., Raoult D.: Correlation between body mass index andgut concentrations of Lactobacillus reuteri, Bifidobacterium animalis,Methanobrevibacter smithii and Escherichia coli. Int. J. Obes.,2013; 37: 1460-1466
  Google Scholar
• 33. Misra S., Mohanty D.: Psychobiotics: A new approach for treatingmental illness? Crit. Rev. Food Sci. Nutr., 2019; 59: 1230-1236
  Google Scholar
• 34. Morita C., Tsuji H., Hata T., Gondo M., Takakura S., Kawai K., YoshiharaK., Ogata K., Nomoto K., Miyazaki K., Sudo N.: Gut dysbiosis inpatients with anorexia nervosa. PLoS One., 2015; 10: e0145274
  Google Scholar
• 35. Mörkl S., Lackner S., Müller W., Gorkiewicz G., Kashofer K., OberascherA., Painold A, Holl A., Holzer P., Meinitzer A., Mangge H., HolasekS.: Gut microbiota and body composition in anorexia nervosainpatients in comparison to athletes, overweight, obese, and normalweight controls. Int. J. Eat. Disord., 2017; 50: 1421-1431
  Google Scholar
• 36. Murphy E.A., Velazquez K.T., Herbert K.M.: Influence of high-fatdiet on gut microbiota: A driving force for chronic disease risk. Curr.Opin. Clin. Nutr. Metab. Care, 2015; 18: 515-520
  Google Scholar
• 37. Nishida A., Inoue R., Inatomi O., Bamba S., Naito Y., Andoh A.: Gutmicrobiota in the pathogenesis of inflammatory bowel disease. Clin.J. Gastroenterol., 2018; 11: 1-10
  Google Scholar
• 38. Perkins S.J., Keville S., Schmidt U., Chalder T.: Eating disordersand irritable bowel syndrome: Is there a link? J. Psychosom. Res.,2005; 59: 57-64
  Google Scholar
• 39. Qin J., Li R., Raes J., Arumugam M., Burgdorf K.S., Manichanh C.,Nielsen T., Pons N., Levenez N., Yamada T., Mende D.R., Li J., Xu J., Li S.,Li D.: A human gut microbial gene catalogue established by metagenomicsequencing. Nature, 2010; 464: 59-65
  Google Scholar
• 40. Roubalová R., Procházková P., Papežová H., Smitka K., Bilej M.,Tlaskalová-Hogenová H.: Anorexia nervosa: Gut microbiota-immunebraininteractions. Clin. Nutr., 2020; 39: 676-684
  Google Scholar
• 41. Russell W.R., Gratz S.W., Duncan S.H., Holtrop G., Ince J., Scobbie L.,Duncan G., Johnstone A.M., Lobley G.E., Wallace R.J., Duthie G.G., FlintH.J.: High-protein, reduced-carbohydrate weight-loss diets promotemetabolite profiles likely to be detrimental to colonic health. Am. J.Clin. Nutr., 2011; 93: 1062-1072
  Google Scholar
• 42. Ruusunen A., Rocks T., Jacka F., Loughman A.: The gut microbiomein anorexia nervosa: Relevance for nutritional rehabilitation.Psychopharmacology, 2019; 236: 1545-1558
  Google Scholar
• 43. Seitz J., Belheouane M., Schulz N., Dempfle A., Baines J.F., Herpertz-Dahlmann B.: The impact of starvation on the microbiome and gutbraininteraction in anorexia nervosa. Front. Endocrinol., 2019; 10: 41
  Google Scholar
• 44. Singh R.K., Chang H.W., Yan D., Lee K.M., Ucmak D., Wong K.,Abrouk M., Farahnik B., Nakamura M., Zhu T.H., Bhutani T., Liao W.:Influence of diet on the gut microbiome and implications for humanhealth. J. Transl. Med., 2017; 15: 73
  Google Scholar
• 45. Strandwitz P., Kim K.H., Terekhova D., Liu J.K., Sharma A., LeveringJ., McDonald D., Dietrich D., Ramadhar T.R., Lekbua A., Mroue N.,Liston C., Stewart E.J., Dubin M.J, Zengler K. i wsp.: GABA-modulatingbacteria of the human gut microbiota. Nat. Microbiol., 2019; 4: 396-403
  Google Scholar
• 46. Tennoune N., Chan P., Breton J., Legrand R., Chabane Y.N., AkkermannK., Järv A., Ouelaa W., Takagi K., Ghouzali I., Francois M., LucasN., Bole-Feysot C., Pestel-Caron M., i wsp.: Bacterial ClpB heat-shockprotein, an antigen-mimetic of the anorexigenic peptide α-MSH, atthe origin of eating disorders. Transl. Psychiatry, 2014; 4: e458
  Google Scholar
• 47. Westmoreland P., Krantz M.J., Mehler P.S.: Medical complicationsof anorexia nervosa and bulimia. Am. J. Med., 2016; 129: 30-37
  Google Scholar
• 48. Yang B., Wei J., Ju P., Chen J.: Effects of regulating intestinal microbiotaon anxiety symptoms: A systematic review. Gen. Psychiatr.,2019; 32: e100056
  Google Scholar
• 49. Zmora N., Suez J., Elinav E.: You are what you eat: Diet, health andthe gut microbiota. Nat. Rev. Gastroenterol. Hepatol., 2018; 16: 35-56
  Google Scholar

Pełna treść artykułu