Adiuwanty jako czynniki podnoszące skuteczność szczepionek
Grzegorz Chodaczek 1Abstrakt
Obecnie opracowywane szczepionki zawierają coraz częściej antygeny wytwarzane metodami inżynierii genetycznej lub antygeny izolowane z drobnoustrojów chorobotwórczych. Dzięki temu są one pozbawione wielu działań niepożądanych, obserwowanych po zastosowaniu preparatów z całymi, inaktywowanymi mikroorganizmami. Polepszenie jakości szczepionek odbywa się często kosztem zmniejszenia ich zdolności do wzbudzania swoistych reakcji immunologicznych. Immunogenności antygenu można jednak zwiększyć podając go razem z adiuwantami, które poprawiają efektywność szczepień na wiele sposobów. Substancje te między innymi chronią antygen przed zbyt szybkà degradacjà w ustroju, stopniowo go uwalniając z miejsca podania; mogą również nieswoiście pobudzać komórki układu immunologicznego i przyczyniać się do wydajniejszego pochłaniania i prezentacji antygenu. Dobierając odpowiedni adiuwant, albo ich mieszaninę, uzyskać można odpowiedź immunologiczną o określonym typie – Th1 lub Th2. Dokładne poznanie procesów przetwarzania antygenu i aktywacji komórek antygenowo swoistych jest jednak niezbędne do tworzenia bardziej skutecznych szczepionek