Abstrakt

5-Fluorouracyl (5-FU) jest jednym z najczęściej stosowanych chemioterapeutyków podczas terapii chorych na raka jelita grubego, przełyku, odbytnicy, piersi, skóry oraz okolic głowy i szyi. Głównym enzymem metabolizującym lek jest dehydrogenaza dihydropirymidynowa (DPD), kodowana przez gen DPYD, odpowiadająca za katabolizm około 80% podanego 5-FU. U pacjentów z niedoborem DPD występuje duże ryzyko rozwoju ciężkiej, niekiedy letalnej toksyczności tego chemioterapeutyku. Nieliniowa farmakokinetyka 5-FU oraz bardzo wąski indeks terapeutyczny w znacznym stopniu utrudniają prognozowanie reakcji organizmu po podaniu standardowej dawki leku. Bardzo istotne jest więc indywidualne dostosowanie optymalnej dawki tak, aby uzyskać możliwie najlepszy skutek terapeutyczny przy minimalnych działaniach niepożądanych. Powszechnie przyjęta metoda doboru dawki oparta na wskaźniku powierzchni ciała (body surface area, BSA) nie umożliwia ustalenia stężenia leku, zapewniającego najwyższą skuteczność leczenia, przy zachowaniu jego bezpieczeństwa. Wiele jest dostępnych prac wskazujących na konieczność oznaczania aktywności dehydrogenazy dihydropirymidynowej przed podaniem 5-FU, które powinno umożliwić dobranie dawki pozwalającej na uzyskanie pożądanego i optymalnego stężenia leku we krwi pacjenta bez narażania go na nadmierne działanie toksyczne. Obecnie, mimo dużego zapotrzebowania, badania nie są wykonywane rutynowo. Opracowanie procedury obejmującej oznaczenie aktywności DPD, ustalenie dawki 5-FU oraz monitorowanie stężenia chemioterapeutyku podczas leczenia może się stać podstawą do opracowania nowych standardów terapeutycznych w onkologii, a dzięki temu w znaczący sposób wpłynąć na jakość i długość życia pacjentów.

Pełna treść artykułu