Mykofenolan mofetylu – 20 lat doświadczeń w leczeniu chorób reumatycznych
Katarzyna Walkiewicz-Pielaszek 1 , Monika Swacha 1 , Barbara Bułło-Piontecka 2 , Bolesław Rutkowski 2 , Marzena Olesińska 1Abstrakt
Mykofenolan mofetylu jest stosowany w reumatologii od ponad 20 lat. W postaci przekształconej do aktywnego metabolitu, kwasu mykofenolowego jest silnym, selektywnym, odwracalnym inhibitorem dehydrogenazy inozynomonofosforanu, która jest głównym enzymem syntezy puryn de novo, działającym cytostatyczne na limfocyty T i B. Indukuje ponadto apoptozę aktywowanych przez antygen klonów limfocytów T, zmniejsza wytwarzanie przeciwciał, hamując ekspresję molekuł adhezyjnych, zmniejsza napływ leukocytów i monocytów do miejsc zapalnych, a także wykazuje właściwości antyfibrotyczne. Chociaż główną dziedziną medycyny wykorzystującą MMF jest transplantologia, doświadczenie reumatologów z tym lekiem potwierdziło jego użyteczność także w leczeniu układowych chorób tkanki łącznej. W porównaniu z dostępnymi w reumatologii preparatami immunosupresyjnymi mykofenolan mofetylu (MMF) wykazuje bardzo dobry profil bezpieczeństwa i jest dobrze tolerowany przez chorych. Dzięki przeprowadzeniu wieloośrodkowych, randomizowanych, kontrolowanych badań klinicznych MMF ma ustaloną pozycję w leczeniu toczniowego zapalenia nerek. Wnioski na temat jego skuteczności w innych wskazaniach reumatologicznych nie są jednoznaczne, gdyż wynikają z niewielu prób klinicznych, badań obserwacyjnych i opisów przypadków. Wskazują, że MMF może być zastosowany również w leczeniu objawów pozanerkowych TRU, choroby śródmiąższowej płuc w przebiegu SSc i PM/DM, zmian skórnych w tych chorobach, zapaleniu mięśni oraz zapaleniu naczyń. Należy podkreślić, że MMF okazał się skuteczny w wielu skomplikowanych przypadkach opornych na wielolekowe leczenie immunosupresyjne, a także pozwolił na istotną redukcję przewlekłej dawki GKS lub ich odstawienie.