Synteza białek w bezjądrzastych płytkach krwi
Michał Bijak 1 , Joanna Saluk 1 , Michał Błażej Ponczek Ponczek 1 , Paweł Nowak 1 , Barbara Wachowicz 1Abstrakt
Płytki krwi są najmniejszymi, pozbawionymi jądra komórkami krwi, które odgrywają główną rolę w utrzymaniu prawidłowej hemostazy. W organizmie człowieka każdego dnia wytworzonych zostaje około 1×1011 płytek krwi, które powstają w wyniku złożonych procesów różnicowania, dojrzewania i fragmentacji megakariocytów. Badania przeprowadzone ponad 4 dekady temu wykazały, że krążące w krwiobiegu dojrzałe płytki krwi są zdolne do syntezy białek. Ostatnie badania potwierdzają syntezę białek przez bezjądrzaste płytki krwi w odpowiedzi na aktywację. Ponadto, synteza białek powoduje zmianę fenotypu i wpływa na funkcję płytek krwi. Płytki krwi syntetyzują wiele białek zaangażowanych w proces hemostazy (COX, αIIbβ3, TF PAI-1, factor XI, protein C inhibitor) i w stan zapalny (IL-1β, CCL5/RANTES). Mimo braku jądra komórkowego płytki zawierają stabilne transkrypty mRNA o długiej żywotności skorelowanej z czasem życia płytki. Płytki krwi wykazują również ekspresję dwóch głównych regulatorów translacji eIF4E i eIF-2α, a także mają różnorodne cząsteczki miRNA odpowiedzialne za regulację translacji. W pracy omówiono badania nad syntezą białek przez płytki krwi i molekularne mechanizmy syntezy białek w aktywowanych płytkach (a także syntezę najważniejszych białek płytek krwi).