Abstrakt

Wzajemny wpływ układu nerwowego i immunologicznego jest powszechnie znany. Oba układy komunikują się za pośrednictwem dwóch systemów hormonalnych: osi podwzgórze-przysadka- kora nadnerczy i osi układ współczulny-rdzeń nadnerczy. Stres psychiczny w zależności od czasu trwania i natężenia, może stymulować lub hamować humoralna i komórkowa odpowiedź immunologiczna. łagodny lub krótkotrwały stres stymuluje, a silny i długotrwały hamuje odpowiedź immunologiczna. Działanie stresu na odpowiedź immunologiczna zależy także od cech charakterologicznych zwierzęcia (uległości lub agresywności) oraz tła genetycznego. Reekspozycja na stres prowadzi do ograniczonej odpowiedzi hormonalnej zwierząt na powtórny stres. Stres prenatalny zwiększa natomiast wrażliwość zwierząt na powtórną ekspozycję na stres. Zwierzęta poddane stresowi wykazują także obniżona odporność na infekcje. U ludzi łagodny stres powoduje zmianę profilu odpowiedzi immunologicznej w kierunku odpowiedzi humoralnej. Silny stres powoduje obniżenie sprawności układu immunologicznego, ma też niekorzystny wpływ na choroby neurodegeneracyjne, takie jak np. stwardnienie rozsiane. Poznanie mechanizmów wzajemnego oddziaływania układu nerwowego i immunologicznego pozwoliło na przeciwdziałanie niekorzystnym konsekwencjom stresu za pomocą środków farmakologicznych, m.in. inhibitorów biosyntezy steroidów kory nadnerczy i antagonistów receptorów beta-adrenergicznych. W badaniach własnych wykazano ponadto przydatność stosowania laktoferryny (LF) w niwelowaniu wpływu stresu unieruchomienia na odpowiedź humoralna i komórkowa u zwierząt. LF zmieniała także typ reaktywności komórek krwi pochodzących od pacjentów ze stwardnieniem rozsianym na odpowiedz typu Th2 oraz wpływa na korzystnie na ich stan zdrowotny.

Pełna treść artykułu